ERGONOMICs การยศาสตร์ 3 สาขา

สวัสดีครับ วันนี้หมอบีจะมาชวนคุยเรื่องการดูแลสุขภาพพนักงานโดยอาศัยความรู้ทางด้านการยศาสตร์มาปรับสภาพแวดล้อมการทำงานให้พนักงานสามารถทำงานได้อย่างมีความสุข สบายมากขึ้น การเจ็บป่วยน้อยลง ที่สำคัญผลผลิตจากการทำงานสูงขึ้นเพราะอัตราการลาหยุดงานของพนักงานลดลง และผลผลิตที่ได้มีคุณภาพสูงขึ้น เป็นศาสตร์ที่ทางสถานประกอบการชั้นนำควรให้ความสนใจศึกษาและนำไปใช้เพื่อการดูแลสุขภาพของพนักงานให้แข็งแรงทั้งกายและใจ ทำงานได้ผลผลิตที่มีประสิทธิภาพ

ตัวอย่างที่แสดงด้านล่างนี้เป็นแป้นพิมพ์แบบต่างๆที่ออกแบบตามหลักการยศาสตร์ให้เหมาะกับการใช้งานแต่ละรูปแบบที่แตกต่างกันออกไป

ภาพการทำงานของแป้นพิมพ์จาก www.tpelzer.com

หลายท่านอาจเข้าใจว่าการยศาสตร์นั้นน่าจะเกี่ยวข้องกับท่าทางการทำงานของพนักงานเท่านั้น แต่แท้จริงแล้วการยศาสตร์แบ่งออกเป็นสามสาขา ดังนี้ครับ ^^

1. Physical Ergonomics ส่วนใหญ่เราจะรู้จักกันว่าการยศาสตร์เป็นการดูเรื่องของสรีระทางร่างกายและท่าทางการทำงาน การออกแรงที่มากเกินไป การทำงานด้วยท่าทางการทำงานที่ไม่ถูกต้อง การทำงานซ้ำๆนานๆ การทำงานที่รีบเร่งมีเวลาพักไม่เพียงพอ ล้วนแล้วแต่จะทำให้เกิดการบาดเจ็บของระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ ที่พบบ่อยคือ อาการปวดหลังจากการทำงานยกของหนัก
2. Cognitive Ergonomics เป็นการยศาสตร์สาขาที่มีการพูดถึงน้อยกว่ามาก เกี่ยวกับการจัดการทำงานให้พนักงานโดยคำนึงถึงขีดจำกัดในการใช้ประสาทรับรู้ข้อมูล การประมวลผลข้อมูลเพื่อประกอบการตัดสินใจที่สำคัญแต่อย่างในการทำงาน ถ้าออกแบบหน้างานไม่ดีจะทำให้เกิดโอกาสตัดสินใจผิดพลาด ดำเนินการเรื่องที่สำคัญบางอย่างพลาดไปทำให้เกิดความเสียหายอย่างรุนแรงขึ้นภายในสถานประกอบการ การเกิดอุบัติเหตุและอุบัติภัยสารเคมีหลายครั้งก็อาจเกี่ยวข้องกับเรื่องนี้
3. Organizational Ergonomics หรือ System Ergonomics ยิ่งเป็นสาขาที่มีการพูดถึงน้อยที่สุด อาจเนื่องจากมีความเกี่ยวข้องกับสุขภาพน้อย สาขานี้จะเกี่ยวข้องกับการจัดว่างระบบการทำงานในภาพรวมให้อยู่ในขนาดที่เหมาะสม จะโฟกัสที่เรื่องการสื่อสารในองค์กร การจัดระเบียบชั่วโมงทำงานและการทำงานเข้ากะ การจัดสรรบุคลากร การทำงานเป็นทีม และการเพิ่มคุณภาพในการทำงาน

ภาพการทำงานของสมองในมุมมองของ Cognitive Ergonomics จาก cr4.globalspec.com

การที่พนักงานสักคนหนึ่งถูกมอบหมายให้ทำงานเกินกว่าความสามารถของตนย่อมทำให้เกิดความเครียด พนักงานย่อมทำงานอย่างไม่เป็นสุขเท่าไหร่นัก ถ้าเป็นภาระงานที่เป็นงานทางการใช้ความคิดวิเคราะห์ก็อาจทำให้เกิดความผิดพลาดในการทำงานได้ หรือถ้าเป็นภาระงานทางการใช้แรงกายก็อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บของระบบกระดูกและกล้ามเนื้อได้

แนะนำให้อ่านบทความเรื่อง โรคจากการทำงาน เพิ่มเติมนะครับ

การลาหยุดของพนักงานนั้นอาจเกิดจากหลายสาเหตุ การลาป่วยอาจไม่ใช่โรคจากการทำงานเสมอไป แต่การลาหยุดจากโรคที่เกี่ยวข้องกับการทำงานนั้นสามารถป้องกันได้ โดยเฉพาะอาการปวดกล้ามเนื้อและกระดูกที่อาจเกี่ยวข้องกับการทำงานที่ไม่ถูกหลักการยศาสตร์ เมื่อพนักงานลาหยุดผลผลิตจากการทำงานก็จะได้รับผลกระทบซึ่งเป็นสิ่งที่สถานประกอบการไม่น่าจะพึงพอใจนักอีกทั้งตัวพนักงานเองก็อาจสูญเสียรายได้จากการลาหยุดครั้งนั้นไปด้วย

ผลผลิตที่ได้จะมีคุณภาพสูงขึ้นได้อย่างไร?

สถานประกอบการอาจสงสัยว่าแล้วผลผลิตที่ได้จะมีคุณภาพสูงขึ้นได้อย่างไร เนื่องจากพนักงานที่มีประสบการณ์ทำงานมานานจะยิ่งมีการสั่งสมประสบการณ์ให้ทำงานได้ผลผลิตที่มีคุณภาพสูงขึ้นไปเอง แต่ถ้าเราไม่ดูแลเรื่องของการยศาสตร์ในที่ทำงานให้ดี พนักงานจะมีอาการบาดเจ็บของระบบกระดูกและกล้ามเนื้อจากการทำงานมากขึ้นเรื่อยๆ จนพนักงานทนต่อพิษบาดแผลไม่ไหวต้องลาออกจากงานไปในที่สุด สุดท้ายแล้วสถานประกอบการที่ไม่ดูแลพนักงานจะเสียประโยชน์เพราะกว่าจะสร้างพนักงานที่มีประสบการณ์ทำงานขึ้นมาได้สักคนต้องอาสัยการลงทุน ลงแรง ใช้ระยะเวลาที่ยาวนาน เมื่อพนักงานที่เก่งๆลาออกไปย่อมทำให้การลงทุนนั้นสูญเปล่า และกระทบกับคุณภาพของผลผลิตในที่สุด

เป็นอย่างไรบ้างครับสำหรับเรื่องของการยศาสตร์กว้างกว่าที่เคยเข้าใจมั้ย หมอบีคิดว่าบ่อยครั้งที่เราทำงานแล้วมีปัญหาอาจเป็นเรื่องของการยศาสตร์ในสถานที่ทำงานที่เราคิดไม่ถึง เป็นศาสตร์ที่ยังมีการพัฒนาอยู่เป็นระยะ ขอย้ำว่าการยศาสตร์เป็นศาสตร์ที่ทางสถานประกอบการชั้นนำควรให้ความสนใจศึกษาและนำไปใช้เพื่อการดูแลสุขภาพของพนักงานให้แข็งแรงทั้งกายและใจ ทำงานได้ผลผลิตที่มีประสิทธิภาพ อีกทั้งนอกเหนือจากการทำงานแล้วการยศาสตร์ยังเกี่ยวข้องกับกิจกรรมทุกอย่างในชีวิตประจำวันของเราไม่ว่าจะเป็นการเล่นกีฬา การดูหนังฟังเพลง หรือแม้แต่การพักผ่อนนอนหลับที่ทุกคนควรให้ความสนใจศึกษาและนำไปปรับใช้ครับ

แนะนำให้อ่านบทความเรื่อง OFFICE ERGONOMIC อีกบทความดีดีที่เขียนโดยน้องหมอจอยบนเวปของหมอบีกันนะครับ สำหรับวันนี้สวัสดีครับ ^^